ประวัติเมืองเลย
ได้ชื่อว่า "เมืองแห่งทะเลภูเขา
สุดหนาวในสยาม" มีหลักฐานเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาว่า ก่อตั้งโดยชนเผ่า
ไทยที่สืบเชื้อสายมาจากบรรพบุรุษ ที่ก่อตั้งอาณาจักรโยนก
โดยพ่อขุนบางกลางหาวและพ่อขุนผาเมือง (เชื่อถือกันว่าเป็นเชื้อ สายราชวงศ์สิงหนวัติ)
ได้มีผู้คนอพยพจากอาณาจักรโยนก ที่ล่มสลายแล้ว
ผ่านดินแดนลานช้างข้ามลำน้ำเหืองขึ้นไปทางฝั่ง ขวาของลำน้ำหมัน
ถึงบริเวณที่ราบพ่อขุนผาเมืองได้ตั้ง บ้าน ด่านขวา
(ปัจจุบันอยู่ในบริเวณชายเนินนาด่านขวา ซึ่งมีซากวัด เก่าอยู่ในแปลงนาของเอกชน ระหว่างหมู่บ้านหัวแหลมกับหมู่บ้านนาเบี้ย
อำเภอด่านซ้ายจังหวัดเลย ) ส่วนพ่อขุนบางกลาง
หาวได้แบ่งไพร่พลข้ามลำน้ำหมันไปทางฝั่งซ้ายสร้างบ้านด่านซ้าย (สันนิษฐาน
ว่าอยู่ในบริเวณหมู่บ้านเก่า อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ในปัจจุบัน)
ต่อมาจึงได้อพยพเลื่อนขึ้นไปตามลำน้ำ ไปสร้างบ้านหนองคู
และได้นำนามหมู่บ้านด่านซ้าย มาขนานนามหมู่บ้านหนองคูใหม่เป็น "
เมืองด่านซ้าย " อพยพไปอยู่ที่เมืองบางยาง
ในที่สุดโดยมีพ่อขุนผาเมืองอพยพผู้คนติดตามไปตั้งเมืองราด
(เชื่อว่าเป็นเมืองศรีเทพ อยู่ในท้องที่อำเภอศรีเทพ และอำเภอ วิเชียรบุรี
จังหวัดเพชรบูรณ์)
และตั้งเมืองด่านซ้ายเป็นเมืองหน้าด่านทางตะวันออกของเมืองบางยางนอกจากนี้แล้ว
ยังมีชาวโยนกอีกกลุ่มหนึ่งได้อพยพมาตั้งบ้านเรือน
ระหว่างชายแดนตอนใต้ของอาณาเขตลานนาไทย
ต่อแดนลานช้างอยู่ชั่วระยะเวลาหนึ่งก่อนที่จะอพยพหนีภัยสงคราม
ข้ามลำน้ำเหืองมาตั้งเมืองเซไลขึ้น (สันนิษฐานว่าอยู่ในท้องที่ หมู่บ้านทรายขาว
ตำบลทรายขาว อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย)
จากหลักฐานในสมุดข่อยที่มีการค้นพบเมืองเซไล อยู่ด้วยความ สงบร่วมเย็นมา
จนกระทั่งถึงสมัยเจ้าเมืองคนที่ 5 เ
กิดทุพภิกขภัย ข้าวยากหมากแพง ฝนฟ้าไม่ตก จึงได้พาผู้คนอพยพ ไปตามลำแม่น้ำเซไล
ถึงบริเวณที่ราบระหว่างปากลำห้วยไหลตกแม่เซไล จึงได้ตั้งบ้านเรือนขึ้นขนานนามว่า
" บ้านแห่ "(บ้านแฮ่) ส่วนลำห้วยให้ชื่อว่า "ห้วยหมาน"ในปี
พ.ศ. 2396 พระบาทสมเด็ดพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4
ทรงพิจารณาเห็นว่าหมู่บ้านแฮ่ซึ่งตั้งอยู่ริมฝั่งห้วยน้ำหมาน
และอยู่ใกล้กับแม่น้ำเลย มีผู้คนเพิ่มมากขึ้น สมควรจะได้ตั้งเป็นเมือง
เพื่อประโยชน์ในการปกครองอย่างใกล้ชิด จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ
ให้จัดตั้งเป็นเมืองเรียกชื่อตามนามของแม่น้ำเลยว่า "เมืองเลย"ต่อมา
พ.ศ. 2440 ได้มีประกาศใช้พระราชบัญญัติลักษณะปกครองพื้นที่
ร.ศ.116 แบ่งการปกครองเมืองเลย ออกเป็น4 อำเภอ อำเภอที่ตั้งเมืองเรียกชื่อว่า "อำเภอกุดป่อง" ต่อมา พ.ศ.
2442-2449 ได้เปลี่ยนชื่อเมืองเลยเป็น
"บริเวณลำน้ำเลย"พ.ศ. 2449 - 2540 เปลี่ยนชื่อบริเวณลำน้ำเลยเป็นบริเวณลำน้ำเหือง
และใน พ.ศ. 2450 ได้มีประกาศของกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 4
มกราคม พ.ศ. 2450 ยกเลิกบริเวณลำน้ำเหือง
ให้คงเหลือไว้เฉพาะ "เมืองเลย" โดยให้เปลี่ยนชื่ออำเภอกุดป่อง
เป็นอำเภอเมืองเลย
เขตการปกครอง
การปกครองแบ่งออกเป็น 14 อำเภอ
อำเภอเมืองเลย
อำเภอท่าลี่
อำเภอนาด้วง
อำเภอวังสะพุง
อำเภอเชียงคาน
อำเภอภูกระดึง
อำเภอปากชม
อำเภอภูหลวง
อำเภอด่านซ้าย
อำเภอผาขาว
อำเภอนาแห้ว
อำเภอเอราวัณ
อำเภอภูเรือ
อำเภอหนองหิน
ลักษณะภูมิประเทศ
สภาพภูมิประเทศโดยทั่วไปของจังหวัดเลย
มีภูเขาล้อมรอบตัวเมือง ลักษณะเป็นแอ่งกระทะสูงจากระดับน้ำทะเล เฉลี่ย ประมาณ 250 เมตร ณ สถานีอุตุนิยมวิทยา
ซึ่งสามารถแบ่งลักษณะภูมิประเทศออกเป็น 3 เขต ดังนี้คือ
1. เขตภูเขาสูง
ทางด้านทิศตะวันตกทั้งหมด เริ่มตั้งแต่อำเภอภูกระดึงขึ้นไปอำเภอภูหลวง อำเภอภูเรือ
อำเภอท่าลี่ และเขตอำเภอด่านซ้ายและอำเภอนาแห้วทั้งหมด มีความสูงตั้งแต่เฉลี่ย 600
เมตร จากระดับน้ำทะเล
2. เขตที่ราบเชิงเขา ได้แก่
บริเวณตอนใต้และตะวันออกของจังหวัด ได้แก่ อำเภอนาด้วง อำเภอปากชม
และพื้นที่บางส่วนในเขตอำเภอภูกระดึงและกิ่งอำเภอภูหลวงเป็นเขตที่ไม่ค่อยมี
ภูเขาสูงนัก มีที่ราบเชิงเขาพอที่จะทำการเพาะปลูกได้ มีประชาชนหนาแน่นปานกลาง
3. เขตที่ราบลุ่ม
มีพื้นที่น้อยมากในตอนกลางของจังหวัดคือ ลุ่มน้ำเลย ลุ่มน้ำโขง ได้แก่
บริเวณอำเภอวังสะพุง อำเภอเมือง อำเภอเชียงคาน เป็นเขตที่ทำการเกษตรได้ดี
มีประชากรหนาแน่นมากกว่าเขตอื่น
อาณาเขต
ทิศเหนือ ติดต่อกับ แขวงไซยะบูลีและแขวงเวียงจันทน์
สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว โดยมีแม่น้ำโขงไหลกั้นพรมแดนระหว่างกัน
ทิศตะวันออก ติดต่อกับ จังหวัดหนองคาย
จังหวัดอุดรธานี และจังหวัดหนองบัวลำภู
ทิศใต้ ติดต่อกับ จังหวัดขอนแก่นและจังหวัดเพชรบูรณ์
ทิศตะวันตก ติดต่อกับ จังหวัดพิษณุโลก
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น